Trong thực tế, có rất nhiều lý do gây ra bệnh phân trắng ở tôm. Do đó, việc chuẩn đoán chính xác nguyên nhân gây bệnh để từ đó đưa ra phương án xử lý và điều trị thích hợp là quan trọng nhằm giảm thiểu thiệt hại nhất cho người nuôi.
Chẩn đoán
- Bệnh phân trắng thường xảy ra ở giai đoạn tôm lớn (thường trên 40 ngày tuổi).
- Dựa vào các dấu hiệu bệnh lý, ghi chép thông tin để ghi lại diễn biến của bệnh phân trắng.
- Kiểm tra quá trình thâm canh để tìm hiểu nguyên nhân. Các mầm bệnh khả nghi có thể gây ra bệnh phân trắng (đáy ao bẩn, chất lượng thức ăn kém, tảo độc…).
- Xét nghiệm vi khuẩn Vibrio và ký sinh trùng (Gregarine) trong gan và ruột tôm.
- Xét nghiệm MBV, HPV để xác định tôm có bị bệnh virus hay không, để có phương pháp điều trị kịp thời.
Điều trị
- Ngừng cho ăn hoàn toàn trong vòng 1 – 2 ngày; thay 30 – 50% nước (nếu tôm còn khỏe), tiến hành diệt khuẩn, diệt tảo độc trong ao nuôi bằng BKC, Iodine, H2O2, KMnO4. Chọn loại hóa chất phù hợp tình trạng ao nuôi, liều dùng tùy thuộc sức khỏe tôm.
- Hỗ trợ thêm bón vôi cải thiện môi trường, bón Yucca kết hợp Zeolite và ôxy hạt, hạn chế khí độc, bón chế phẩm sinh học gây lại hệ vi sinh có lợi trong ao. Dùng CaCO3, CaMg(CO3)2, NaHCO3 tăng kiềm. Giữ ổn định pH bằng phèn nhôm Al2(SO4)3.14H2O, liều 5 kg phèn nhôm/1.000 m3 nước.
- Chạy quạt tăng cường ôxy nhiều nhất có thể nhằm hỗ trợ nhanh chóng phân hủy chất thải trong ao nuôi.
- Thay nước sạch đã xử lý 30 – 50% (chú ý thay chậm để không làm tôm sốc).
- Tìm các giải pháp phù hợp để làm giảm nồng độ các chất hữu cơ trong ao.
- Sử dụng vi sinh với liều cao gấp 3 lần so với liều bình thường xử lý nước và đáy ao.
- Trộn xen kẽ các nhóm vi sinh tiêu hóa và tỏi vào thức ăn để cho tôm ăn.
- Kháng sinh cũng là một biện pháp trị bệnh phân trắng trên tôm, tuy nhiên lạm dụng kháng sinh, làm tôm chậm lớn, còi cọc, khiến cho vi khuẩn dễ nhờn thuốc, giảm tác dụng khi điều trị, bà con nên hạn chế sử dụng.
- Phòng bệnh chủ động, tăng cường sức khỏe tôm góp phần hạn chế tối đa bệnh phân trắng xảy ra trong quá trình nuôi.
- Thực hiện đồng bộ các giải pháp trên trong vòng 5 ngày liên tục.
Phòng bệnh
- Chuẩn bị kỹ lưỡng ao nuôi trước khi thả giống.
- Xử lý nước cấp vào ao nuôi để loại bỏ vi khuẩn gây bệnh.
- Kiểm soát Vibrio trong ao bằng cách duy trì nồng độ thấp các chất hữu cơ.
- Cho ăn lượng thức ăn phù hợp với nhiệt độ nước.
- Chọn thức ăn chuyên dùng cho tôm, đảm bảo chất lượng và không bị nhiễm nấm mốc, độc tố.
- Bổ sung đầy đủ các chất tăng cường sức khỏe của tôm như vitamin, men vi sinh và khoáng chất thiết yếu.
- Duy trì cân bằng hệ vi khuẩn có lợi trong ao bằng việc bổ sung thường xuyên vi sinh và duy trì hàm lượng ôxy thấp nhất là 3,5 – 4 ppm.
Việc thực hiện đúng các phương pháp trên không chỉ giúp giảm thiểu nguy cơ bệnh phát sinh mà còn tăng cường sức đề kháng cho tôm, giúp người nuôi có được sản lượng ổn định và chất lượng cao.
